Profesjonalny tłumacz w przeciwieństwie do osób dwujęzycznych jest lingwistą posiadającym wiedzę na zaawansowanym poziomie. Ma również ukończone studia translatorskie nadające mu uprawnienia do wykonywania tego zawodu.
Wiele biur tłumaczeniowych i dostawców usług lingwistycznych wymaga również, by przyszły pracownik był rezydentem obszaru, w którym ma pracować, podczas gdy osoby dwujęzyczne często wychowały się w innej kulturze, niż odbiorcy tłumaczeń, co może spowodować nie tylko powstanie bariery kulturowej, ale również przejawiać się nieumiejętnością poprawnego merytorycznie i językowo przedstawienia kontekstu tłumaczonego tekstu. Ponadto specjalista powinien rozumieć i poprawie posługiwać się charakterystycznymi dla tłumaczonego języka i posługujących się nim kultur idiomami, metaforami, charakterystycznymi zwrotami oraz znać aktualną terminologię z dziedziny, jaką się zajmuje, a także rozumieć nawet subtelne różnice kulturowe.
Profesjonalny tłumacz zna narzędzia branżowe – zazwyczaj pracuje z nimi na co dzień, dlatego potrafi konstruktywnie wykorzystać je w swojej pracy, by zwiększyć jej precyzję i efektywność poprawiając przy ich pomocy spójność tłumaczonego tekstu.
Profesjonalny tłumacz zazwyczaj posiada podstawową wiedzę specjalistyczną z zakresu różnych dziedzin (np. medycyny, biznesu, technologii IT, elektrotechniki) i zazwyczaj ma szeroki zasób specjalistycznego słownictwa i zwrotów, jakie używane są w tych obszarach.
Często od profesjonalnego tłumacza wymaga się odpowiedniego stażu pracy w dziedzinie, w której ma zostać zrealizowany większy projekt w języku obcym.
Profesjonalny tłumacz, aby móc wykonywać zawodowe tłumaczenia, musi posiadać ukończone kwalifikujące go do danego projektu testy tłumaczeniowe.
Taki tłumacz wie, jak prawidłowo wykorzystać posiadane zasoby tłumaczeniowe, jak glosariusze, wytyczne dotyczące stylu i wiele innych starając się również przyczyniać do ich ulepszania i rozumiejąc ich ważność.